Zagrożenia dla bezpieczeństwa danych osobowych obejmują: ? stosowanie technicznych środków bezpieczeństwa oraz prowadzenie działań informacyjno-analitycznych w celu identyfikacji wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń bezpieczeństwa

Przez cały czas informacja odgrywała niezwykle ważną rolę, która z roku na rok nabierała coraz większego znaczenia. We współczesnym społeczeństwie jest to jeden z kluczowych zasobów gospodarczych.

Wszyscy dobrze wiedzą, że „kto jest właścicielem informacji, jest właścicielem świata”. Rzeczywiście posiadanie go w wystarczających ilościach pomaga osobie prawidłowo ocenić wydarzenia zachodzące wokół niego, opracować opcje jego działań i podjąć świadomą decyzję. Ponieważ informacja jest cenna, może być przedmiotem sprzedaży i zakupu, a nawet kradzieży (nieupoważniony dostęp), dlatego należy ją chronić wraz z infrastrukturą, która ją wspiera.

Ponadto informacja jest najsilniejszym środkiem wpływania na jednostkę, społeczeństwo i świat jako całość. Dlatego ludzkość we współczesnych warunkach potrzebuje mechanizmu filtrowania informacji, a w konsekwencji także narzędzia chroniącego przed niechcianą i (lub) negatywną informacją.

Świat zmienia się szybko i wchodząc w fazę społeczeństwa informacyjnego, zmienia wszystkie aspekty życia nowoczesny mężczyzna niezależnie od tego, czy jest to dziecko, czy osoba dorosła. Niemal co sekundę człowiek ma kontakt z różnorodnymi informacjami, których charakter jest zróżnicowany – od przydatnych i niezbędnych po szczerze agresywne i manipulujące. Każda informacja, każde słowo, znak, tekst niesie ze sobą ładunek semantyczny, który wpływa na wartości, nawyki i motywację danej osoby. Słowo mówione lub drukowane wpływa na psychikę, często tłumiąc osobowość i manipulując nią. Przejście społeczeństwa na nowy informacyjny poziom rozwoju powoduje aktualizację problemu bezpieczeństwa informacji.

W związku z powyższym pojawia się problem bezpieczeństwa informacji, a przede wszystkim jednostki jako nośnika indywidualnych zdolności, charakteru i zainteresowań.

Generalnie problem bezpieczeństwa informacji jest niezwykle wieloaspektowy. Można w nim podkreślić kilka istotnych aspektów. Po pierwsze, sam aspekt informacyjny, związany z ochroną informacji i zasobów informacyjnych. Niestety, większość istniejących dokumentów regulacyjnych uwzględnia bezpieczeństwo informacji właśnie w tym kontekście, pozostawiając problemy osobowościowe poza ich zakresem.

Bezpieczeństwo informacji osobowość to: a) stan bezpieczeństwa, w którym nie istnieje zagrożenie uszkodzenia informacji będących w posiadaniu osoby; b) stan i kondycja aktywności życiowej człowieka, w którym nie istnieje zagrożenie wyrządzenia tej osobie szkody przez informację.

I stąd bezpieczeństwo informacji należy podzielić na informacyjno-ideologiczne i informacyjno-techniczne. Jednocześnie przez bezpieczeństwo informacyjne i techniczne jednostki należy rozumieć ochronę informacji przed przypadkowymi lub zamierzonymi wpływami natury naturalnej lub sztucznej, niosącymi ze sobą szkodę dla jednostki, a bezpieczeństwo informacyjne i ideologiczne należy rozumieć jako ochronę jednostki przed zamierzonym lub niezamierzonym wpływem informacyjnym skutkującym naruszeniem praw i wolności w zakresie tworzenia, konsumpcji i rozpowszechniania informacji, korzystania z infrastruktury i zasobów informatycznych, sprzecznego z normami moralnymi i etycznymi, mającego destrukcyjny wpływ na jednostkę, mający charakter niewypowiedziany (pozazmysłowy, nieświadomy), wprowadzający do świadomości społecznej postawy aspołeczne.

Bezpieczeństwo informacyjne jednostki to stan i kondycja życia jednostki, w której realizowane są jej prawa i wolności.

Interesy żywotne to zespół potrzeb, których zaspokojenie zapewnia byt i możliwości stopniowego rozwoju jednostki, społeczeństwa i państwa.

Do żywotnych interesów jednostki zalicza się: przestrzeganie i realizacja konstytucyjnych praw do wyszukiwania, otrzymywania, tworzenia i rozpowszechniania informacji; związane z realizacją praw obywateli do prywatności; wykorzystywanie informacji w celach rozwoju duchowego, fizycznego i intelektualnego; ochrona praw własności intelektualnej; zapewnienie praw obywateli do ochrony ich zdrowia przed szkodliwymi informacjami, które są dla danej osoby nieświadome.

Zagrożenie bezpieczeństwa to zespół warunków i czynników stwarzających zagrożenie dla żywotnych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa danych osobowych to:

· wydawanie przepisów sprzecznych z konstytucyjnymi prawami obywateli;

· sprzeciw wobec korzystania przez obywateli z prawa do prywatności;

· bezprawne ograniczanie dostępu do informacji jawnej;

· łamanie praw obywateli w obszarze środków masowego przekazu.

· nielegalne użycie specjalnych środków oddziałujących na świadomość człowieka;

· manipulacja informacją.

Źródłem zagrożeń dla bezpieczeństwa informacji jednostki może być także inna osoba, oprogramowanie i sprzęt, grupa osób, grupa publiczna, a nawet państwo, Internet czy media.

Należy zauważyć, że w naszym kraju nie ma rozwiniętych ram regulacyjnych zapewniających bezpieczeństwo informacyjne jednostki i państwa. W praktyce możemy wymienić tylko dwa dokumenty: Doktrynę Bezpieczeństwa Informacji Federacja Rosyjska(zatwierdzony przez Prezydenta Federacji Rosyjskiej z dnia 9 września 2000 r. N Pr-1895) oraz Dekret Prezydenta Federacji Rosyjskiej z dnia 12 maja 2004 r. N 611, z uzupełnieniami w latach 2004 i 2005. „W sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo informacji Federacji Rosyjskiej w dziedzinie międzynarodowej wymiany informacji”.

Doktryna Bezpieczeństwa Informacyjnego Federacji Rosyjskiej interpretuje pojęcie „bezpieczeństwa informacji” jako „stan bezpieczeństwa jej interesów narodowych w sferze informacyjnej, zdeterminowany ogółem zrównoważonych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa”. Twórcy doktryny w sposób naturalny powiązali bezpieczeństwo informacyjne jednostki z jej interesami informacyjnymi, jednak naszym zdaniem interpretują te interesy dość wąsko: „Interes jednostki w sferze informacyjnej polega na realizacji konstytucyjne prawo człowieka i obywatela do dostępu do informacji, do korzystania z informacji w celu prowadzenia działalności niezakazanej przez prawo, rozwoju fizycznego, duchowego i intelektualnego, a także ochrony informacji zapewniającej bezpieczeństwo osobiste.” Oznacza to, że każdy obywatel musi mieć dostęp do informacji prawnej, móc z nich korzystać w celu swojego wszechstronnego rozwoju oraz chronić informacje związane z bezpieczeństwem osobistym obywatela. Tym samym całkowicie pomija się problem związany z różnymi oddziaływaniami informacji na psychikę człowieka i negatywnymi konsekwencjami, jakie mogą z tego wynikać. W literaturze specjalistycznej opisano przypadki ciężkich form uzależnień związanych z interakcją człowieka z globalnymi sieciami informacyjnymi, różne formy uzależnienia od hazardu oraz przestępstwa związane z wpływem informacji na osobowość nastolatka.

Powstaje zatem sytuacja, w której ani władze, ani system oświaty, ani żadna inna instytucja społeczna nie są w stanie zapanować nad przepływem informacji spadających na człowieka. W tych warunkach problem bezpieczeństwa informacyjnego osobowości człowieka nabiera wyraźnego znaczenia społecznego i pedagogicznego.

Po drugie, społeczno-psychologiczny aspekt bezpieczeństwa informacji, związany z zapewnieniem psychologicznego bezpieczeństwa jednostki przed wpływem informacji.

Analizując pojęcie bezpieczeństwa, S.K. Roshchin i V.A. Sosnin dokonali analizy treści tego pojęcia na podstawie definicji podanych w słownikach objaśniających różnych krajów. W trakcie studiowania akademickich słowników objaśniających języka rosyjskiego, angielskiego, francuskiego i niemieckiego okazało się, że w powszechnej (publicznej) świadomości pojęcie „bezpieczeństwa” kojarzy się nie tyle z „brakem zagrożenia”, ile z stan, uczucia i doświadczenia danej osoby. Według autorów różne kultury ukształtowały w przybliżeniu te same wyobrażenia o bezpieczeństwie, w których nacisk położony jest na uczucia i doświadczenia człowieka związane z jego pozycją w teraźniejszości i perspektywami na przyszłość. Innymi słowy, dla człowieka bezpieczeństwo odczuwane jest przede wszystkim jako poczucie ochrony przed różnego rodzaju zagrożeniami. Na podstawie wyników analizy autorzy sformułowali definicję bezpieczeństwa psychicznego jako stanu świadomości społecznej, w którym społeczeństwo jako całość i każda jednostka postrzega istniejącą jakość życia jako adekwatną i wiarygodną, ​​gdyż stwarza ona realne możliwości zaspokojenia potrzeb naturalnych i społecznych potrzeb obywateli w teraźniejszości i daje im powody do pewności w przyszłości.

Grachev G.V. w swoich badaniach rozważa koncepcję „bezpieczeństwa informacyjno-psychologicznego”, która definiuje je jako stan ochrony psychologii indywidualnej, grupowej i społecznej, a zatem podmiotów społecznych o różnych poziomach społeczności, skali, systemowo-strukturalnym i organizację funkcjonalną przed wpływem czynników informacyjnych powodujących dysfunkcjonalne procesy społeczne. W kontekście społeczno-psychologicznym bezpieczeństwo informacji wiąże się z różnorodnymi oddziaływaniami informacyjnymi na psychikę człowieka, dlatego w tym przypadku rozważamy niebezpieczeństwa związane z wpływem na psychikę jednostki i odpowiadające im mechanizmy ochrony przed takie skutki.

Możemy także podkreślić socjologiczne, społeczno-polityczne i inne aspekty tego problemu. Należy ustalić, co mieści się w kontekście społeczno-pedagogicznym pojęcia „bezpieczeństwo informacji osobowych”.

Ilość i wpływ informacji oferowanych osobie wzrosła tak bardzo, że uzasadnione staje się mówienie o socjalizacji informacyjnej jednostki, a sama informacja staje się w ten sposób jednym z wiodących czynników socjalizacji, tak potężnym jak rodzina, szkoła czy Grupa referencyjna. Specyfiką informacji jako czynnika socjalizacji jest to, że jest ona praktycznie niekontrolowana. Wpływ makro- lub mezoczynników socjalizacji na człowieka jest zawsze pośredni, odbija się poprzez działalność instytucji społecznych (takich jak szkoła, rodzina itp.), które są podatne na ukierunkowany wpływ i kontrolę. Przepływ informacji zawsze bezpośrednio wpływa na osobowość odbiorcy. Z przeprowadzonych badań wynika, że ​​większość respondentów charakteryzuje swoje środowisko informacyjne jako „agresywne”, „nieprzyjazne”, „szkodliwe”. Co więcej, cechy te nie zmieniają się wśród respondentów należących do różnych warstw i grup społecznych. Studenci, robotnicy, przedsiębiorcy i przedstawiciele inteligencji wykazują w tej sprawie całkowitą jednomyślność.

W takich warunkach najbardziej bezbronne są dzieci i młodzież, młodzi ludzie, którzy nie wypracowali jeszcze ścisłego światopoglądu i jasnej pozycji życiowej. Dlatego też problematyka bezpieczeństwa informacji osobowych nabiera szczególnego znaczenia w kontekście działalności społeczno-pedagogicznej. Ponieważ celem praktycznej działalności społecznej i pedagogicznej jest zharmonizowanie interakcji (relacji) jednostki ze społeczeństwem w celu zachowania, przywrócenia, utrzymania i rozwoju aktywności społecznej tej osoby. W warunkach, w których nie uwzględnia się aspektu informacyjnego, zbudowanie harmonijnej interakcji między jednostką a społeczeństwem jest mało prawdopodobne.

W powszechnej opinii rozwiązanie problemu zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych powinno mieć charakter kompleksowy i systemowy oraz być realizowane na różnych poziomach.

Pierwszy poziom ma charakter normatywny. NA ten poziom władze publiczne muszą stworzyć spójne ramy regulacyjne, które uwzględniają wszystkie aspekty problemu bezpieczeństwa informacji.

Poziom drugi ma charakter instytucjonalny i obejmuje skoordynowane działania różnych instytucji społecznych związanych z edukacją i socjalizacją na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa informacyjnego jednostki. Do takich instytucji zalicza się przede wszystkim rodzinę, szkołę dla dzieci i młodzieży oraz kościół.

Trzeci poziom jest osobisty. Poziom ten wiąże się przede wszystkim z samokształceniem, samokształceniem, kształtowaniem wysokiego poziomu kultury informacyjnej jednostki w ramach ogólnej kultury człowieka. Na tym poziomie odbywa się kształtowanie niezbędnych cech osobistych, aby zapewnić samoobronę informacyjną jednostki.

Na poziomie instytucjonalnym i osobistym można wyróżnić następujące obszary zawodowej działalności społeczno-pedagogicznej.

Na poziomie instytucjonalnym rozważa się działalność nauczyciela społecznego w systemie edukacji i podczas pracy z rodziną. W systemie edukacji obszary pracy mogą wyglądać następująco:

Praca ze społeczeństwem i środowiskiem;

Opracowywanie i wdrażanie ukierunkowanych programów społecznych i pedagogicznych;

Szkolenie personelu i kadry nauczycielskiej;

Działalność propagandowa;

Organizacja interakcji specjalistów z instytucjami społecznymi itp.

Praca z rodziną obejmuje następujące obszary:

Działania profilaktyczne;

Organizacja edukacji w zakresie bezpieczeństwa informacji;

Podniesienie ogólnego poziomu kultury rodzinnej;

Udzielanie pomocy i wsparcia w organizowaniu wychowania rodzinnego;

Konsultacje rodzinne w zakresie samoobrony informacyjnej itp.

Poziom osobisty obejmuje indywidualną pracę nauczyciela społecznego z klientem i obejmuje następujące obszary:

Udzielanie pomocy i wsparcia społeczno-pedagogicznego i psychologicznego;

Opracowanie indywidualnych programów pracy z klientami, którzy ucierpieli pod wpływem informacji, np. w wyniku działalności organizacji wyniszczających, kultów religijnych, nieuczciwych informacji itp.

Praca nad rozwojem kultury informacji osobistej klienta;

Stymulowanie klienta do podejmowania działań samodoskonalących i samorozwojowych w celu zwiększenia „odporności informacyjnej” jednostki.

Obszar oddziaływania informacji nie ogranicza się do niczego i będzie rósł wraz z rozwojem ludzkości. Ale bez poczucia bezpieczeństwa informacji człowiek nie może dalej się rozwijać, rozwijać tych indywidualnych cech, które czynią go osobą. Oznacza to, że obecność stałego zagrożenia prowadzi do wyginięcia i degradacji jednostki jako takiej.

W takiej sytuacji potrzebna jest potężna „tarcza”, która zapewni jednostce bezpieczeństwo informacji. Ochronę taką zapewnia państwo, które zapewnia to bezpieczeństwo na poziomie prawnym (Konstytucja Federacji Rosyjskiej, Doktryna Bezpieczeństwa Informacyjnego Federacji Rosyjskiej, ustawy). I musimy się stale doskonalić ramy prawne, co powinno zmieniać się „z duchem czasu”. Naszym zdaniem innym środkiem ochrony jest sama osoba, jej ostrożne podejście do informacji, które posiada, udostępnia i publikuje. Przecież często publikujemy informacje o sobie (np w sieciach społecznościowych), w rozmowie opowiemy coś z naszego życia prywatnego, a wtedy informacja ta, gdy już trafi w ręce zainteresowanych, obróci się przeciwko nam. Bezpieczeństwo danych osobowych jest również zapewnione na poziomie technicznym przy użyciu specjalne programy zapobiegając nieautoryzowanemu dostępowi.

Ponadto konieczne jest ustalenie pewnych wytycznych moralnych, systemu wartości i ukształtowanie idei narodowej, w przeciwnym razie bezpieczeństwo informacji osobowość traci swoje znaczenie.

W ostatniej dekadzie nastąpiło aktywne wprowadzenie internetowej sieci komputerowej do życia społeczeństwa. Niesie to pewne korzyści, ale pojawia się także szereg nowych problemów związanych z pojawieniem się Internetu, które nie zostały jeszcze rozwiązane ani pod względem prawnym, ani technicznym.

Często dochodzi do wycieku informacji z zamkniętych baz danych przeznaczonych do użytku służbowego. Penetracja osób z zewnątrz do tych baz danych następuje za pośrednictwem sieci komputerowych; w szczególności istnieją wirusy komputerowe, dystrybuowany za pomocą E-mail. Następnie osoba prywatna może swobodnie zamieścić takie informacje w Internecie, na przykład na swojej osobistej stronie internetowej. Nawet jeśli adres tej strony nie jest początkowo znany wielu osobom, istnienie tzw Wyszukiwarki- Yandex, Rambler, Google i inne firmy udostępniają te informacje na żądanie z dowolnego powodu słowa kluczowe lub frazy dokumentu, według nazwisk osób.

Ponadto organizacje mogą publikować prywatne informacje o swoich pracownikach na korporacyjnych stronach internetowych dostępnych dla wyszukiwarek. Zatem informacje o datach urodzenia, stanie cywilnym, numerach domów i telefony komórkowe oraz inne informacje, które pracownik przekazuje działowi kadr lub innemu działowi organizacji, a nie do ujawnienia w Internecie.

Z drugiej strony możliwe jest, że poufne informacje o organizacji i jej działalności finansowej zostaną opublikowane na jakichkolwiek osobistych stronach internetowych, a informacje te można również znaleźć w wyszukiwarkach i spowodować szkodę w działalności organizacji, a usunięcie danych jest wskazane konieczne jest odszukanie autorów witryny, udowodnienie systemowi administratorów wyszukiwarek, że informacje są poufne, ale nawet po usunięciu „zapisana kopia” dokumentu będzie dostępna przez kilka tygodni lub miesięcy.

Byli krewni mogą również publikować dane osobowe i szczegóły swojego życia osobistego lub informacje zniesławiające na osobistych stronach internetowych lub forach w przypadku konfliktu rodzinnego i rozwodu. Informacje takie stają się również dostępne dla wyszukiwarek. Wszystko to stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa danych osobowych.

Wielokrotnie zdarzały się przypadki wycieku informacji z baz danych służb podatkowych i finansowych. Informacje te są sprzedawane jako pirackie na dyskach. Nie ma żadnej gwarancji, że tak zamknięte Informacje, które osoba udostępnia państwu, nie będą dostępne dla żadnego użytkownika Internetu za pośrednictwem wyszukiwarek.

Z tego wszystkiego, co zostało powiedziane, możemy wywnioskować, że wyszukiwarki w swojej nowoczesnej formie nie do końca spełniają zadanie zapewnienia bezpieczeństwa informacji jednostek i społeczeństwa. Roboty wyszukiwarek działają w ten sposób, że nie ma możliwości wyeliminowania linków do niektórych zasobów po nazwisku osoby lub nazwie organizacji. Specjaliści pracujący w Yandex odpowiadają, że nie potrafią zarządzać indeksowaniem zasobów w swojej wyszukiwarce.

Warto zaznaczyć, że w innych systemy informacyjne Zadanie zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych zostało postawione i pomyślnie rozwiązane. W ten sposób każdy abonent może natychmiast anulować swój numer za niewielką kwotę telefon domowy z bazy danych referencyjnych 09, w katalogach informacje o telefonach mieszkaniowych w Ostatnio wskazane wyłącznie za pisemną zgodą abonenta. I podręczniki dot telefony komórkowe nie są dostępne i nie planuje się ich publikacji.

Podczas obsługi wyszukiwarek w Internecie bezpieczeństwo informacji jednostki nie tylko nie jest w żaden sposób zapewnione, ale nawet w najbliższej przyszłości nie jest stawiane takie zadanie. Konieczne jest wypracowanie nowego podejścia legislacyjnego do działalności wyszukiwarek i nowych rozwiązań technicznych.

Zatem zapewnienie bezpieczeństwa to realizacja jednolitej polityki państwa w tym obszarze oraz systemu środków o charakterze gospodarczym, politycznym, organizacyjnym i innym, adekwatnych do zagrożeń żywotnych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa, mających na celu identyfikację i zapobieganie zagrożeniom.

Zatem działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego kraju i jednostki muszą mieć charakter kompleksowy i zawierać nie tyle środki o charakterze ideologiczno-edukacyjnym, mające na celu odpowiednie ukierunkowanie świadomości społecznej.

Rozwój globalnego procesu informatyzacji społeczeństwa, jaki można zaobserwować w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku, doprowadził do pojawienia się nowego globalnego problemu społeczno-technologicznego – problemu bezpieczeństwa informacyjnego człowieka i społeczeństwa.

Istota tego problemu jest następująca. Wiele z najważniejszych interesów człowieka, społeczeństwa, państwa, a nawet całej cywilizacji światowej jest obecnie w dużej mierze zdeterminowanych stanem otaczającej je sfery informacyjnej. Dlatego ukierunkowane lub niezamierzone oddziaływanie na sferę informacyjną ze źródeł zewnętrznych lub wewnętrznych może spowodować poważną szkodę dla tych interesów i stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzkiego i społecznego.

Bezpieczeństwo informacji jest dalej rozumiane jako stan bezpieczeństwa środowisko informacyjne społeczeństwo, zapewniając jego kształtowanie i rozwój w interesie obywateli, organizacji i państwa. Natomiast w ramach zagrożeń informacyjnych - czynniki lub kombinacje czynników stwarzających zagrożenie dla funkcjonowania środowiska informacyjnego społeczeństwa.

Świadomość powiązania stanu środowiska informacyjnego społeczeństwa z możliwościami realizacji najważniejszych interesów człowieka i społeczeństwa pojawiła się całkiem niedawno, bo niemal w ciągu ostatniej dekady. Niemniej jednak wiele państw świata, w tym Rosja, opracowało już swoje narodowe doktryny w zakresie bezpieczeństwa informacji, a także koncepcje polityki państwa zapewniającej to.

W 1998 roku rozpoczęto prace nad projektem międzynarodowej koncepcji bezpieczeństwa informacji.

Należy zauważyć, że problemy zapewnienia bezpieczeństwa informacyjnego państwa, społeczeństwa i jednostki są w dużej mierze ze sobą powiązane, choć naturalnym jest, że ich główne interesy są znacząco odmienne. Przykładowo na obecnym etapie rozwoju społeczeństwa interes jednostki polega na realnym zapewnieniu jej konstytucyjnych praw i wolności, bezpieczeństwie osobistym, poprawie jakości i poziomu życia oraz możliwości rozwoju fizycznego, intelektualnego i duchowego. .

Interesy społeczeństwa polegają na osiągnięciu i utrzymaniu harmonii społecznej, zwiększeniu aktywności twórczej ludności i duchowym rozwoju społeczeństwa.

Interesami państwa jest ochrona porządku konstytucyjnego, suwerenności i integralności terytorialnej kraju, ustanowienie i utrzymanie stabilności politycznej i społecznej, zapewnienie prawa i porządku oraz rozwój równej współpracy międzynarodowej.

Połączenie powyższych najważniejszych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa tworzy interesy narodowe kraju, których projekcja na sferę informacyjną społeczeństwa wyznacza główne cele i zadania państwa w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa informacji .

Główne cele i obiekty bezpieczeństwa informacyjnego państwa.

Główne cele zapewnienia bezpieczeństwa informacyjnego kraju (na przykład Rosji) to:

Ø ochrona interesów narodowych w kontekście postępującej globalizacji wielu procesów informacyjnych, kształtowania się świata sieci informacyjne, dążenie Stanów Zjednoczonych i innych krajów rozwiniętych do dominacji w sferze informacyjnej;

Ø nieprzerwane dostarczanie władzom rządowym, przedsiębiorstwom i obywatelom kraju pełnych i aktualnych informacji niezbędnych do ich działalności;

Ø zapobieganie naruszeniom integralności, bezpieczeństwa i nielegalnemu korzystaniu z zasobów informacyjnych;

Ø przepis praktyczne wdrożenie prawa obywateli, organizacji i państwa do otrzymywania, rozpowszechniania i wykorzystywania informacji.

Aby osiągnąć cele zapewnienia bezpieczeństwa informacyjnego kraju, bardzo ważne jest prawidłowe zdefiniowanie obiektów bezpieczeństwa informacji. Do takich obiektów zaliczają się:

Ø zasoby informacyjne zawierający poufna informacja(tajemnica, tajemnica zastrzeżona lub tajemnica przedsiębiorstwa), a także publicznie dostępne otwarte informacje i wiedza naukowa;

Ø infrastruktura informacyjna społeczeństwa (sieci teleinformatyczne, centra analizy i przetwarzania danych, systemy i środki bezpieczeństwa informacji);

Ø system tworzenia, dystrybucji i wykorzystania zasobów informacyjnych w kraju;

Ø system kształtowania świadomości społecznej oparty na mediach;

Ø prawa obywatelskie, osoby prawne oraz stany dotyczące otrzymywania, rozpowszechniania i wykorzystywania informacji, a także ochrony informacji poufnych i własności intelektualnej.

Źródła zagrożeń bezpieczeństwa informacji.

Źródłami zagrożeń dla bezpieczeństwa informacyjnego państwa mogą być czynniki zewnętrzne i wewnętrzne.

Źródłami zagrożeń zewnętrznych są:

Ø polityka szeregu krajów, mająca na celu dominację w sferze informacyjnej i przeciwstawiająca się dostępowi Rosji do najnowszych technologii informatycznych oraz równym uczestnictwu w międzynarodowym podziale pracy przy produkcji narzędzi informatycznych i produktów informacyjnych, kreuje uzależnienie technologiczne Rosji o krajach Zachodu w sferze informacyjnej;

Ø opracowanie przez szereg państw koncepcji „wojny informacyjnej”, które przewidują tworzenie i wykorzystanie środków niebezpiecznego wpływu na sferę informacyjną innych krajów w celu zakłócenia jej normalnego funkcjonowania i uzyskania nieuprawnionego dostępu do zasobów informacyjnych;

Ø działalność wywiadu zagranicznego i służb specjalnych oraz struktur gospodarczych i politycznych w sferze informacyjnej, skierowana przeciwko interesom narodowym kraju;

Ø przestępcza działalność międzynarodowych grup, organizacji i osób terrorystycznych w sferze informacyjnej;

Ø przeprowadzenie przez szereg krajów świata „ekspansji kulturalnej” w stosunku do innych krajów, a zwłaszcza wobec Rosji, objawiającej się w szczególności chęcią ograniczenia użycia języka rosyjskiego jako środka komunikacji, a tym samym ograniczyć rosyjską przestrzeń informacyjną.

Jeśli mówimy o źródle zagrożeń wewnętrznych dla bezpieczeństwa informacyjnego naszego kraju, to do najważniejszych z nich należą:

Ø znaczne opóźnienie Rosji w stosunku do wiodących krajów świata pod względem poziomu informatyzacji społeczeństwa, ograniczające zdolność kraju do wchodzenia na równych zasadach do globalnej przestrzeni informacyjnej i uzyskiwania z tego odpowiednich korzyści gospodarczych i społeczno-politycznych;

Ø zapóźnienie technologiczne krajowego przemysłu elektronicznego z rozwiniętych krajów świata w produkcji sprzętu informatycznego i telekomunikacyjnego, zmuszające go do importowania tych środków z zagranicy i tworzenia na jego podstawie własnej krajowej infrastruktury informatycznej, co czyni go podatnym na ataki Zachodu Państwa;

Ø niewystarczająca koordynacja działań władz rządowych kraju w zakresie kształtowania i realizacji jednolitej polityki państwa mającej na celu zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego Rosji jako istotnego elementu jej bezpieczeństwa narodowego;

Bezpieczeństwo– stan ochrony żywotnych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa.

Bezpieczeństwo informacyjne jednostki to stan i warunek życia jednostki, w którym realizowane są jej prawa i wolności.

Interesy żywotne to zespół potrzeb, których zaspokojenie zapewnia byt i możliwości stopniowego rozwoju jednostki, społeczeństwa i państwa.

Do żywotnych interesów jednostki zalicza się: przestrzeganie i realizacja konstytucyjnych praw do wyszukiwania, otrzymywania, tworzenia i rozpowszechniania informacji; związane z realizacją praw obywateli do prywatności; wykorzystywanie informacji w celach rozwoju duchowego, fizycznego i intelektualnego; ochrona praw własności intelektualnej; zapewnienie praw obywatela do ochrony jego zdrowia przed szkodliwymi informacjami, które są dla człowieka nieświadome.

Zagrożenie bezpieczeństwa– zespół warunków i czynników stwarzających zagrożenie dla żywotnych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa.

Zagrożenie bezpieczeństwa danych osobowych:

1. wydawanie przepisów sprzecznych z konstytucyjnymi prawami obywateli;
2. sprzeciw wobec korzystania przez obywateli z prawa do prywatności;
3. bezprawne ograniczenie dostępu do informacji publicznej;
4. łamanie praw obywateli w obszarze środków masowego przekazu;
5. nielegalne użycie specjalnych środków wpływających na ludzką świadomość;
6. manipulacja informacją.

Zatem zapewnienie bezpieczeństwa to realizacja jednolitej polityki państwa w tym obszarze oraz systemu środków o charakterze gospodarczym, politycznym, organizacyjnym i innym, adekwatnych do zagrożeń żywotnych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa, mających na celu identyfikację i zapobieganie zagrożeniom.

Podstawą prawną ochrony interesów jednostki są normy informacyjne i prawne Konstytucji Federacji Rosyjskiej. Tym samym wolność masowej informacji i zakaz cenzury umożliwiają tworzenie i rozpowszechnianie informacji rzetelnych, aktualnych, obiektywnych, czyli dobrej jakości, w których należy wykluczyć rozpowszechnianie informacji szkodliwych i niebezpiecznych.

Propaganda lub agitacja podżegająca do nienawiści i wrogości społecznej, rasowej, narodowej jest niedozwolona. Promowanie wyższości społecznej, rasowej, narodowej, regionalnej lub językowej jest zabronione. Ukrywanie przez urzędników faktów i okoliczności, które stanowią zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, pociąga za sobą odpowiedzialność zgodnie z prawem federalnym.

Zatem odpowiedzialność za rozpowszechnianie informacji złej jakości oraz za naruszenia procedury rozpowszechniania informacji przewidują normy Kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej.
Warto zauważyć, że główne artykuły Kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej:

• pomówienie (art. 129);
• zniewaga (art. 130);
• utrudnianie legalności działalność zawodowa dziennikarze (art. 144);
• nadużycia przy emisji papierów wartościowych (art. 185);
• świadomie fałszywe zgłoszenie o akcie terrorystycznym (art. 207);
• zatajanie informacji o okolicznościach zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi (art. 237);
• nielegalne rozpowszechnianie materiałów lub przedmiotów pornograficznych (art. 242);
• publiczne nawoływania do działań ekstremistycznych (art. 280);
• nawołujące do nienawiści lub wrogości oraz poniżania godności ludzkiej (art. 282);
• publiczne wezwania do wybuchu wojny napastniczej (art. 354)

Bezpieczeństwo informacji

Cechą charakterystyczną współczesnego społeczeństwa jest jego informatyzacja - aktywny rozwój i wdrażanie technologii i narzędzi informatycznych we wszystkich sferach działalności człowieka. Informacja i zasoby informacyjne stają się jednym z decydujących czynników rozwoju jednostki, społeczeństwa i państwa. Szeroki wachlarz możliwości komputery i technologie informacyjne umożliwiają automatyzację procesów monitorowania i zarządzania obiektami i systemami państwowymi, gospodarczymi, społecznymi, obronnymi i innymi, otrzymywanie, gromadzenie, przetwarzanie i przesyłanie informacji o tych procesach z niemal dowolną wymaganą szybkością i w dowolnej ilości.

Wszystko to daje podstawy do twierdzenia, że ​​informatyzacja odgrywa dziś zdecydowaną, pozytywną rolę w rozwoju ludzkości, że społeczeństwo informacyjne jest obiektywnie nieuniknione. Historia uczy jednak, że wiele osiągnięć myśli naukowej i technologicznej wykorzystano nie tylko dla dobra ludzi. Wystarczy przypomnieć osiągnięcia fizyki jądrowej – broń atomowa, optoelektroniki – broń laserowa, chemii – trujące gazy, biologii – broń biologiczna itp. Zawsze istniały siły, które starały się wykorzystać odkrycia w dziedzinie naukowo-technicznej .

Obecnie określone podmioty (koalicje, państwa, organizacje, jednostki) pragną samodzielnie posiadać zasoby, środki i technologie informacyjne oraz wykorzystywać je do zaspokajania swoich interesów i przeciwstawiania się interesom potencjalnych konkurentów w konfrontacji gospodarczej, handlowej, a nawet militarnej. Informacja i technologia informacyjna jednocześnie zaczynają pełnić rolę obiektu zagrożeń, co rodzi problem bezpieczeństwa informacji.

Podstawy koncepcyjne i naukowo-metodologiczne bezpieczeństwa informacji dopiero zaczynają się kształtować. Za podstawowe zadanie przy tworzeniu teorii bezpieczeństwa informacji należy uznać utworzenie aparatu pojęciowego. Podstawowe pojęcia to zagrożenie informacyjne, zagrożenie informacyjne i bezpieczeństwo informacji.

Niebezpieczeństwo informacyjne definiuje się na dwa sposoby:

Jako stan środowiska lub obiektu, w którym istnieje możliwość wyrządzenia im znacznych szkód lub szkód poprzez wpływ na sferę informacyjną obiektu;

Jako właściwość obiektu charakteryzująca się możliwością wyrządzenia znacznych szkód innemu obiektowi poprzez wpływ na jego sferę informacyjną.

Według tego Bezpieczeństwo informacji- Ten:

stan obiektu, w którym nie można mu wyrządzić znaczących uszkodzeń lub szkody poprzez wpływ na jego sferę informacyjną;

Właściwość obiektu charakteryzująca jego zdolność do nie powodowania znaczących uszkodzeń żadnego obiektu poprzez wpływ na sferę informacyjną tego obiektu.

Zagrożenie informacyjne– zagrożenie obiektu poprzez wpływ na jego sferę informacyjną:

Zamiar wyrządzenia (spowodowania) znacznej szkody obiektowi poprzez wpływ na jego sferę informacyjną;

Zagrożenie informacyjne, którego realizacja staje się bardzo prawdopodobna;

Czynnik lub zespół czynników stwarzających zagrożenie informacyjne dla obiektu; takimi czynnikami mogą być działania, zachowanie obiektów, zjawiska naturalne itp.

Wszystko to pozwala na sformułowanie koncepcji bezpieczeństwo informacyjne Federacji Rosyjskiej jako stan państwa, w którym obywatele, stowarzyszenia i publiczne grupy obywateli, społeczeństwo i państwo nie mogą narazić się na istotne szkody poprzez wpływ na jego sferę informacyjną.

Główny obiekty bezpieczeństwa informacji są jednostka (jej prawa i wolności), społeczeństwo (jej wartości materialne i duchowe) oraz państwo (jego ustrój konstytucyjny, suwerenność, integralność terytorialna, gospodarka, sprawy wojskowe itp.).

Osobowość jest podstawowym elementem, jednostką społeczeństwa. Bez osobowości nie ma społeczeństwa, ale osobowość nie może istnieć poza społeczeństwem. Państwo zapewnia warunki bytu zarówno jednostce, jak i społeczeństwu. Państwa niepotrzebne ani jednostce, ani społeczeństwu nie mogą istnieć długo i znikać z areny historycznej. Równowaga w relacjach pomiędzy jednostką, społeczeństwem i państwem jest głównym warunkiem ich zrównoważonego rozwoju.

Bezpieczeństwo danych osobowych– to stan człowieka, w którym jego osobowość nie może zostać znacząco uszkodzona poprzez oddziaływanie na otaczającą przestrzeń informacyjną.

W procesie informatyzacji ludzie stali się informacyjnie „przejrzyści”. Jeżeli istnieje chęć i środki, wszelkie dostępne informacje na temat konkretnej osoby mogą stać się dostępne i zostać wykorzystane do własnych celów przez inną osobę, grupę osób, grupę publiczną i państwo. Tylko niewielka część populacji jest w stanie zapobiec niepożądanemu dostępowi do swoich informacji. Większość ludzi nie ma takiej możliwości i pozostaje w tym względzie bezbronna.

Bezpieczeństwo informacyjne społeczeństwa- jest to stan społeczeństwa, w którym nie można wyrządzić mu znaczących szkód poprzez wpływ na jego sferę informacyjną. Opiera się na bezpieczeństwie indywidualnej, grupowej i zbiorowej świadomości obywateli w obliczu zagrożeń informacyjnych, do których zaliczają się przede wszystkim wpływy informacyjne i psychologiczne. Skutkiem tych zagrożeń może być wywołanie napięcia psychoemocjonalnego i społeczno-psychologicznego, wypaczenia kryteriów i norm moralnych, dezorientacji moralnej i politycznej, a w konsekwencji nieodpowiedniego zachowania jednostek, grup i mas ludzkich. W wyniku takich wpływów możliwe są głębokie przemiany świadomości indywidualnej, grupowej i masowej, negatywne zmiany w klimacie moralnym, politycznym i społeczno-psychologicznym społeczeństwa.

Bezpieczeństwo informacji państwa- jest to stan, w którym nie może ulec znaczącym uszkodzeniom poprzez wpływ na jego sferę informacyjną. Zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego państwa jest nierozerwalnie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego.

Problematyka bezpieczeństwa informacyjnego państwa jest w pełni uregulowana w Doktrynie bezpieczeństwa informacji Federacji Rosyjskiej. Zatrzymajmy się na dwóch z nich: problemie wojen informacyjnych i terroryzmu informacyjnego.

Wojna informacyjna– są to działania podejmowane w celu osiągnięcia przewagi informacyjnej poprzez wyrządzenie szkody w sferze informacyjnej przeciwnika i zapewnienie własnego bezpieczeństwa informacyjnego.

Wojny informacyjne prowadzone są przy pomocy broni informacyjnej, której skuteczność jest porównywalna z bronią masowego rażenia. Idea użycia i materialne podstawy współczesnej broni informacyjnej ukształtowały się wraz z rozwojem informatyzacji. Informatyzacja różnych sfer życia publicznego, rozwój sieci telekomunikacyjnych i informacyjnych, tworzenie baz danych i banków danych, powszechne wprowadzanie najnowszych technologii informatycznych oraz przekształcenie zawodu programisty w prestiżową i powszechną specjalizację stworzyły podstawy nauk ścisłych, technologiczne i ekonomiczne przesłanki powstania i udoskonalenia nowego rodzaju broni informacyjnej, a jednocześnie uczyniły obiekty zarządzania i łączności, energetyki i transportu oraz systemu bankowego bardzo podatnymi na wpływy informacyjne.

Broń informacyjna to zespół środków, metod i technologii zapewniających możliwość silnego oddziaływania na sferę informacyjną przeciwnika w celu zniszczenia jego infrastruktury informatycznej, systemów zarządzania państwem i ograniczenia zdolności obronnych.

Wszechstronność, tajemniczość, szerokość wpływów, wybór miejsca i czasu użycia, skuteczność i brak ograniczeń prawnych w użyciu sprawiają, że broń informacyjna jest niezwykle niebezpiecznym środkiem walki zbrojnej. Można go używać także w czasie pokoju. Co więcej, szkodliwe oddziaływanie na system techniczny, w tym wojskowo-techniczny, może nastąpić już na etapie jego projektowania i tworzenia, poprzez celowe wprowadzenie do systemu specjalnych wad o charakterze sabotażowym (zakładki programowe). oprogramowanie systemy. Złożoność nowoczesności oprogramowanie praktycznie nie pozwala na identyfikację takich zakładek.

Teatrem działań wojennych podczas prowadzenia wojen informacyjnych jest cała globalna przestrzeń informacyjna, a niszczycielska siła broni informacyjnej będzie się jedynie zwiększać w procesie dalszej informatyzacji. Wojny informacyjne, zwłaszcza w kontekście istnienia niemal monopolistycznej pozycji w sferze informacyjnej niewielkiej liczby krajów, mogą powodować ogólnokrajowe, regionalne, a nawet globalne katastrofy informacyjne, których destrukcyjne skutki dla cywilizacji światowej będą nie mniej katastrofalne niż skutki katastrof nuklearnych. Zagrożenie wojną informacyjną w kontekście globalnym jest czynnikiem ukrytej presji militarno-politycznej i zastraszenia, czynnikiem mogącym zakłócić parytet strategiczny i podważyć istniejącą równowagę na światowej arenie politycznej.

Nazywa się działania jednostek lub grup mające na celu wyrządzenie szkody w sferze informacyjnej lub wykorzystanie jej dla osobistych korzyści przestępstwo informacyjne. Z reguły są to przestępstwa jednorazowe skierowane przeciwko konkretnemu obiektowi przestrzeni informacyjnej.

Terroryzm informacyjny- jest to szczególna forma przemocy, która polega na świadomym i ukierunkowanym wpływie informacyjnym lub groźbie użycia takiego wpływu w celu wymuszenia na rządzie realizacji celów politycznych, gospodarczych, religijnych i innych przez organizację terrorystyczną lub poszczególnych terrorystów, któremu towarzyszy emocjonalny wpływ na społeczeństwo, wywołując w nim strach i panikę, utratę zaufania do rządu i powstanie niestabilności politycznej.

Terroryzm informacyjny, choć pod względem formy i metod podobny do wojny informacyjnej i przestępczości, różni się od nich celami i taktyką. Najważniejsze w taktyce terroryzmu informacyjnego jest to, że akt terrorystyczny ma niebezpieczne konsekwencje, staje się powszechnie znany społeczeństwu i spotyka się z szeroką reakcją społeczną. Z reguły żądaniom terrorystycznym towarzyszy groźba powtórzenia aktu terrorystycznego bez określenia konkretnego celu działania.

Zagrożenie terroryzmem informacyjnym stało się ważnym czynnikiem geopolitycznym, a walka z nim wymaga połączonych wysiłków wszystkich instytucji rządowych, a także intensyfikacji współpracy międzynarodowej w tym obszarze.

Należy zauważyć, że choć problemy bezpieczeństwa informacji generowane przez informatyzację mają charakter globalny, dla Rosji nabierają szczególnego znaczenia ze względu na jej sytuację geopolityczną i gospodarczą.

W Doktrynie Bezpieczeństwa Informacji Federacji Rosyjskiej, zatwierdzonej przez Prezydenta Federacji Rosyjskiej w dniu 9 września 2000 r. ., zagrożenia bezpieczeństwa informacji W oparciu o ogólny charakter krajów dzieli się je na zagrożenia:

Konstytucyjne prawa i wolności człowieka i obywatela w zakresie działalności informacyjnej;

Życie duchowe społeczeństwa;

Bezpieczeństwo informacji

Infrastruktura informacyjna;

Zasoby informacji.

Zagrożenia konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela w zakresie bezpieczeństwa informacji może być:

Przyjmowanie przez władze publiczne normatywnych aktów prawnych naruszających konstytucyjne prawa i wolności obywateli w zakresie działalności informacyjnej;

Tworzenie monopoli na tworzenie, otrzymywanie i rozpowszechnianie informacji w Federacji Rosyjskiej, w tym na korzystanie z systemów telekomunikacyjnych;

Sprzeciw, w tym ze struktur przestępczych, wobec korzystania przez obywateli z konstytucyjnych praw do tajemnicy osobistej i rodzinnej, prywatności korespondencji, rozmów telefonicznych i innych wiadomości, a także nieefektywnego stosowania istniejących ram regulacyjnych w tym zakresie;

Irracjonalne, nadmierne ograniczanie dostępu do informacji społecznie potrzebnych;

Naruszanie konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela w obszarze środków masowego przekazu;

Nieprzestrzeganie przez organy rządowe, organizacje i obywateli wymogów ustawodawstwa Federacji Rosyjskiej regulujących stosunki w sferze informacyjnej.

Zagrożenia życia duchowego społeczeństwa może być:

Stosowanie środków oddziaływania na masową świadomość obywateli;

Dezorganizacja i niszczenie systemu gromadzenia i konserwacji dóbr kultury, w tym archiwów;

Ograniczanie dostępu obywateli do otwartych państwowych zasobów informacyjnych organów rządowych i innych informacji istotnych społecznie;

Zmniejszenie potencjału duchowego, moralnego i twórczego Rosji;

Manipulacja informacją (dezinformacja, ukrywanie lub zniekształcanie informacji).

Zagrożenia infrastruktury informatycznej Może:

Naruszenie ukierunkowania i terminowości wymiany informacji, nielegalne gromadzenie i wykorzystywanie informacji;

Naruszenie technologii przetwarzania informacji;

Wprowadzenie do produktów sprzętowych i programowych komponentów realizujących funkcje nie przewidziane w dokumentacji tych produktów;

Rozwój i dystrybucja programów, które naruszają normalne funkcjonowanie systemy informacyjne i informacyjno-telekomunikacyjne, w tym systemy bezpieczeństwa informacji;

Zniszczenie, uszkodzenie, zakłócenie elektroniczne lub zniszczenie urządzeń i systemów przetwarzania informacji, telekomunikacyjnych i komunikacyjnych;

Kradzież kluczy oprogramowania lub sprzętu oraz środków ochrony informacji kryptograficznej;

Przechwytywanie informacji w kanałach technicznych, ich wyciek w trakcie pracy środki techniczne przetwarzania i przechowywania, a także podczas przesyłania informacji kanałami komunikacji;

Wprowadzenie elektronicznych urządzeń do przechwytywania informacji do technicznych środków przetwarzania, przechowywania i przesyłania informacji kanałami komunikacyjnymi, a także w pomieszczeniach biurowych organów i organizacji rządowych;

Zniszczenie, uszkodzenie, zniszczenie lub kradzież komputera i innych nośników danych;

Przechwytywanie, deszyfrowanie i narzucanie fałszywych informacji w sieciach danych, liniach komunikacyjnych i systemach środków masowego przekazu;

Wpływ na systemy ochrony hasłem systemy automatyczne przetwarzanie i przekazywanie informacji;

Zakup za granicą technologii informatycznych, technologii informatycznych, telekomunikacji i komunikacji, które mają krajowe odpowiedniki, które nie są gorsze pod względem właściwości od modeli zagranicznych.

Zagrożenia zasobów informacyjnych może być:

Działalność kosmicznego, powietrznego, morskiego i naziemnego sprzętu rozpoznania technicznego obcych państw;

Wdrożenie nieuprawnionego dostępu do zasobów informacyjnych i ich nielegalnego wykorzystania;

Kradzież zasobów informacyjnych z bibliotek, archiwów, banków i baz danych;

Naruszenie ograniczeń prawnych dotyczących rozpowszechniania zasobów informacyjnych.

W swoim przemówieniu na temat bezpieczeństwa narodowego (13 czerwca 1996 r.) stwierdził Prezydent Federacji Rosyjskiej główne zagrożenia dla Rosji w sferze informacyjnej w następujący sposób:

wewnętrzny - opóźnienie kraju w stosunku do krajów wiodących pod względem poziomu i tempa informatyzacji, brak jasno sformułowanej polityki informacyjnej;

zewnętrzny - próby uniemożliwienia Rosji udziału na równych prawach w międzynarodowej wymianie informacji, ingerencji i ukierunkowanej penetracji w działalność i rozwój infrastruktury informacyjnej Federacji Rosyjskiej, chęć ograniczenia użycia języka rosyjskiego jako środki międzynarodowe komunikacji i poprzez to zawężenie rosyjskiej przestrzeni informacyjnej.

Te i inne zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne metodami oddziaływania(wdrożenia) dzielą się na informacyjne, programowo-matematyczne, fizyczne i organizacyjne.

Zagrożenia informacyjne realizowane są poprzez nieuprawniony dostęp do zasobów informacyjnych i ich kradzież w celu nielegalnego wykorzystania, negatywną manipulację informacją (dezinformacja, zniekształcanie informacji, jej ukrywanie), naruszenie technologii przetwarzania informacji itp.

Zagrożenia programowe i matematyczne są realizowane poprzez implementację sprzętową i systemy oprogramowania komponentów realizujących funkcje nie opisane w dokumentacji tych systemów i zmniejszających efektywność ich funkcjonowania, rozwoju i dystrybucji programów (wirusów, koni trojańskich itp.) zakłócających normalne funkcjonowanie systemów, w tym systemów bezpieczeństwa informacji.

Zagrożenia fizyczne związane z fizycznym oddziaływaniem (zniszczenie, uszkodzenie, kradzież) na systemy informatyczne i ich elementy, przechwycenie sygnału informacji w kanałach transmisji lub w pomieszczeniach biurowych itp.

DO zagrożenia organizacyjne Przede wszystkim należy zaliczyć słabe ramy prawne zapewniające bezpieczeństwo informacji. Praktycznie nie ma wsparcia prawnego dla bezpieczeństwa informacji na poziomie regionalnym. Wymogi istniejących aktów prawnych (Konstytucja Federacji Rosyjskiej, ustawy Federacji Rosyjskiej „O bezpieczeństwie”, „O tajemnicy państwowej”, „O informacji, informatyzacji i ochronie informacji” itp.) nie zawsze są spełnione. Mankamenty systemu prawnego powodują, że istnieje znaczna ilość informacji ograniczony dostęp z zakresu finansów i wymiany, podatków, ceł, gospodarki zagranicznej, mieszkalnictwa i innych, w formie specjalnych baz danych, jest dystrybuowany przez różne firmy handlowe.

W przestrzeń informacyjna z punktu widzenia bezpieczeństwa informacji, najbardziej typowy są dwa niebezpieczeństwa:

1) kontrola (ekstrakcja) zasobów informacyjnych państwa, czyli w istocie wywiad informacyjny (szpiegostwo). Przestrzeń informacyjna była i pozostaje sferą działania wielu służb wywiadowczych. Obecnie wywiad informacyjny można wdrożyć na dwa sposoby: nieuprawniona penetracja systemów informatycznych i kontrolnych; legalnie, poprzez aktywny udział firm zagranicznych w tworzeniu struktury informacyjnej Rosji. Jednocześnie, oprócz negatywnych konsekwencji związanych z faktem, że zasoby informacyjne kraju znajdują się pod kontrolą odpowiednich struktur zagranicznych, wyrządzane są bezpośrednie szkody gospodarce - krajowa nauka i produkcja pozostają bez własnych porządków;

2) zagrożenie zniszczeniem lub dezorganizacją zasobów informacyjnych elementów struktur rządowych. Przy obecnym poziomie rozwoju technologii informatycznych takie oddziaływania można prowadzić nawet w czasie pokoju. Są obarczone niszczeniem informacji cennych dla państwa, ich zniekształcaniem lub wprowadzaniem informacji negatywnych w celu dezorganizacji lub adopcji błędne decyzje na odpowiednim szczeblu władzy.

Zajmuje szczególne miejsce bezpieczeństwo sieć komputerowa, które umożliwiają łączenie i udostępnianie dużej ilości zasobów informacyjnych w skali lokalnej i globalnej. Sieci komputerowe stają się jednym z głównych sposobów przekazywania informacji. Jednocześnie ich ogromne możliwości kolidują z problemem zapewnienia bezpieczeństwa informacji. Okoliczność tę należy wziąć pod uwagę przy tworzeniu i rozwijaniu zarówno lokalnych, jak i globalnych sieci komputerowych. I tak, w procesie tworzenia Internetu w Stanach Zjednoczonych, w styczniu 1981 roku powstało Centrum Bezpieczeństwa Komputerowego Departamentu Obrony, które w 1985 roku zostało przekształcone w Narodowe Centrum Bezpieczeństwa Komputerowego i przekazane Agencji Bezpieczeństwa Narodowego.

Analiza powyższych zagrożeń, form i metod ich oddziaływania na obiekty bezpieczeństwa w sferze informacyjnej, a także metod i środków zwalczania tych zagrożeń pozwala stwierdzić, że obecnie w teorii i praktyce bezpieczeństwa informacji wyróżniają się dwa kierunki: już zaczyna się krystalizować, co można określić (choć dość warunkowo) jako bezpieczeństwo informacyjno-psychologiczne i ochronę informacji.

Bezpieczeństwo informacyjne i psychologiczne – stan ochrony obywateli, poszczególnych grup i warstw społecznych społeczeństwa, masowych stowarzyszeń ludzi, populacji jako całości przed negatywnymi informacjami i wpływami psychologicznymi zachodzącymi w przestrzeni informacyjnej (zostanie to omówione bardziej szczegółowo poniżej).

Ochrona danych - zapewnienie bezpieczeństwa informacji (przeciwdziałanie zagrożeniom infrastruktury informacyjnej i zasobów informacyjnych).

Obecnie najaktywniej rozwijane są problemy bezpieczeństwa informacji: środki organizacyjne, prawne, techniczne i technologiczne mające na celu zapobieganie i odpieranie zagrożeń dla zasobów i systemów informacyjnych oraz eliminowanie ich konsekwencji. Kształtuje się teoria bezpieczeństwa informacji, tworzone są metody i środki bezpieczeństwa informacji oraz aktywnie wykorzystywane w praktyce, kształceni są specjaliści w wielu specjalnościach i specjalizacjach, takich jak technologie bezpieczeństwa informacji, kompleksowe zapewnianie bezpieczeństwa informacji zautomatyzowanych systemów , bezpieczeństwo i ochrona informacji itp.

We współczesnym społeczeństwie bezpieczeństwo informacji jest czynnikiem systemotwórczym w niemal wszystkich obszarach życia. Ma pewien wpływ na stan gospodarczy, obronny, społeczny, polityczny i inne elementy bezpieczeństwa narodowego. Jednocześnie samo bezpieczeństwo informacji jest integralną częścią bezpieczeństwa narodowego, którego znaczenie z roku na rok stale rośnie.

Szczególną rolę bezpieczeństwa informacji tłumaczą procesy globalne, charakterystyczne dla rozwoju społeczno-gospodarczego współczesnego świata. Dlatego śmiało możemy stwierdzić, że bezpieczeństwo informacji można uznać za krytyczny element bezpieczeństwa narodowego, „przenikając” wszystkie inne rodzaje zabezpieczeń. Pokażmy to na przykładzie bezpieczeństwa społecznego i środowiskowego.

1. Społeczny kontekst bezpieczeństwa informacji. Problem bezpieczeństwa społecznego (publicznego) był i pozostaje jednym z najważniejszych. Wiąże się to z ochroną interesów kraju i ludzi w sferze społecznej, rozwojem struktura społeczna i stosunki społeczne, systemy podtrzymywania życia i socjalizacja ludzi, sposób życia odpowiadający potrzebom postępu obecnych i przyszłych pokoleń.

Bezpieczeństwo społeczne ma charakter wielowymiarowy. We współczesnej Rosji determinuje to obecność negatywnych procesów w społeczeństwie, takich jak wzrost przestępczości, spadek poziomu życia, rosnące bezrobocie, zniszczenie starego systemu edukacji, spadek prestiżu nauki i inżynierii, rozwarstwienie społeczeństwa na bogatych i biednych, pogorszenie relacji między ludźmi itp. .

Konstytucja, państwo, prezydent i inne instytucje władzy państwowej powinny być gwarantem bezpieczeństwa społecznego obywateli. Głównymi przedmiotami zabezpieczenia społecznego są jednostka i społeczeństwo, interesy społeczne i stosunki społeczne, a biorąc pod uwagę aspekt informacyjny – prawo do otrzymywania i wykorzystywania istotnych informacji, a także system kształtowania świadomości społecznej.

Za pomocą istniejących obiecujących narzędzi i technologii informatycznych można niemal całkowicie kontrolować i regulować interakcję informacyjną między ludźmi. Mówimy o potencjalnych możliwościach podsłuchiwania rozmów telefonicznych (i nie tylko telefonicznych), monitorowania korespondencji, tworzenia komputerowych baz danych o każdej osobie, zawierających informacje poufne itp.

Nowoczesne technologie informacyjne umożliwiły radykalne zwiększenie skuteczności środków oddziaływania na psychikę ludzi i świadomość społeczną, stworzenie nowych form „cichej” („ukrytej”) manipulacji świadomością indywidualną, grupową i masową. Nieprzypadkowo media nazywane są „czwartą władzą”. Dalszy rozwój technologii informatycznych znacznie poszerzy możliwości mediów, a siła tej władzy jeszcze bardziej wzrośnie. W tym względzie pojawienie się i rozwój nowego kierunku interdyscyplinarnego – bezpieczeństwa informacyjnego i psychologicznego – jest w pełni uzasadnione.

Formy „ukrytego” wpływu na świadomość obejmują nowe technologie medialne, broń psychotroniczną, technologie sieciowe umożliwiające dostęp do różnych negatywnych informacji, w tym pornograficznych, nacjonalistycznych i innych, nowoczesne gry komputerowe, znacząco wpływając na kształtowanie się świadomości dzieci itp. (Zagadnienia bezpieczeństwa informacyjnego świadomości indywidualnej i publicznej zostaną omówione szerzej poniżej).

2. Problemy środowiskowe w strukturze bezpieczeństwa informacji. Bezpieczeństwo środowiska jest jednym z najważniejszych globalnych problemów naszych czasów. Wiąże się z ochroną interesów jednostki, społeczeństwa i państwa przed potencjalnymi i realnymi zagrożeniami, jakie powstają na skutek skutków antropogenicznego oddziaływania na środowisko, a także przed klęskami i kataklizmami naturalnymi. Rozważmy informacyjny aspekt tego złożonego, wieloaspektowego problemu.

Do dziś pozostaje pewne zamknięcie procesu kształtowania polityki ekologicznej państwa, prowadzonego bez dostatecznej informacji dla środowiska naukowego. W związku z tym nie zawsze jest jasne, czy ochrona środowiska znajduje się wśród priorytetów organów ustawodawczych i wykonawczych Rosji, czy też problem ochrony środowiska jest wykorzystywany wyłącznie spekulacyjnie w bitwach wyborczych lub walce o władzę między poszczególnymi frakcjami. Ponadto ogół społeczeństwa nie jest dostatecznie świadomy zagrożeń dla bezpieczeństwa środowiska, ich źródeł, skutków katastrof i katastrof ekologicznych itp. Najbardziej typowymi tego przykładami są katastrofa w Czarnobylu, spory ekologiczne toczące się wokół budowy elektrowni szybka kolej Petersburg – Moskwa.

Omawiając problemy środowiskowe, eksperci często korzystają „formuła na globalny rozwój” D. Łąki:

1=PAT,

Formuła ta pozwala wykryć bezpośredni związek pomiędzy informacją i technologią informacyjną a obciążeniem środowiska. Rzeczywiście, aby zmniejszyć obciążenie środowiska, konieczne jest usprawnienie procesów produkcyjnych i przejście na technologie bezodpadowe „przyjazne dla środowiska”, oszczędzające energię i zasoby. A jest to możliwe jedynie pod warunkiem radykalnej restrukturyzacji gospodarki poprzez jej informatyzację, rozwój i powszechne wprowadzanie nowych technologii informatycznych we wszystkich sektorach, w tym w produkcji materiałów i energii oraz w górnictwie.

W monografii M.D. Ursuli „Ścieżka do Noosfery. Koncepcja przetrwania i bezpieczeństwa rozwoju cywilizacyjnego” (Moskwa, 1990) i w kolejnych jego pracach problem ten jest rozpatrywany bezpieczeństwo środowiska naturalnego, który opiera się na zachowaniu różnorodności biologicznej i trwałości biosfery. Podejście to proponowane jest jako alternatywa dla technogenicznej (technosfery) ścieżki rozwoju społecznego. Zdaniem Ursula, podążając tą drogą, ludzkość stwarza nowe zagrożenie dla swojego bezpieczeństwa – niebezpieczeństwo technokracji. W społeczeństwie informacyjnym, dzięki radykalnej restrukturyzacji gospodarki poprzez wprowadzenie technologii informatycznych, niebezpieczeństwo technokracji zostanie znacząco zmniejszone.

W formule D. Meadowsa jeszcze jeden termin to „napędzany informacją”. Mówimy o poziomie dobrostanu (L), kształtowaniu rozsądnego standardu konsumpcji i walce z agresywną świadomością konsumencką. Nie ulega wątpliwości, że media mogą i powinny odgrywać w tym znaczącą rolę.

Rozwiązanie większości problemów i zadań środowiskowych wiąże się z gromadzeniem i przetwarzaniem informacji o stanie środowiska przyrodniczego (monitoring ekologiczny), z modelowaniem wielkoskalowych procesów globalnych zachodzących w przyrodzie, z uwzględnieniem rosnących oddziaływań technogenicznych i antropogenicznych. masa. Oczywiście, aby je skutecznie rozwiązać, konieczne jest zastosowanie nowoczesnych nośniki informacji i technologia.

Zatem, Problematyka bezpieczeństwa narodowego ma charakter wyraźnie informacyjny. Należy pamiętać o dwóch aspektach:

1. Do głównych elementów obiektów bezpieczeństwa we wszystkich sferach państwa należą ludzie, zasoby informacyjne i systemy informacyjne. Obecnie aktywnie rozwijają się środki oddziaływania informacyjnego na nie. Można zatem postawić tezę, że problematyka bezpieczeństwa informacji w odniesieniu do pozostałych jej typów ma charakter międzygatunkowy, a w niektórych kwestiach ponadgatunkowy. Fakt ten należy uwzględnić przy kształtowaniu polityk państwa i regionu w zakresie bezpieczeństwa narodowego i informacyjnego, przy opracowywaniu odpowiednich koncepcji i programów oraz przy organizacji konkretnych prac w dziedzinie bezpieczeństwa;

2. Konieczność stosowania podejścia informacyjnego jako głównej naukowej i praktycznej metody rozwiązywania problemów bezpieczeństwa narodowego. Są to złożone zadania związane z gromadzeniem i analizą ogromnej ilości heterogenicznych (pod względem prezentacji, wiarygodności itp.) informacji, z modelowaniem procesów gospodarczych, środowiskowych, społecznych, politycznych, wojskowych, demograficznych i innych w interesie ocena stanu, prognozowanie i podejmowanie decyzji w sprawie najważniejszych problemów państwa mają charakter informacyjny, a ich rozwiązanie wymaga wykorzystania nowych technologii i narzędzi informatycznych.

O powadze sytuacji w sferze wpływu na jednostkę w przestrzeni informacyjnej świadczy powszechne użycie niemal wojskowej terminologii do opisu tego procesu: wojna informacyjna, broń informacyjna, sabotaż informacyjny, terroryzm informacyjny, informacyjny zabójca.

Mówiąc o bezpieczeństwie osobistym w przestrzeni informacyjnej, obok pojęcia „zagrożenia”, wskazane jest użycie określenia „przemoc”. Co do zasady odnosi się do przemocy fizycznej wobec osoby. Jednocześnie można i należy mówić o przemocy wobec jednostki w sferze życia politycznego, w sferze duchowej itp. Pod względem treści zagrożenie to możliwe (potencjalne) niebezpieczeństwo, a przemoc to faktyczna realizacja groźby, przymusowego wpływu, w naszym przypadku informacyjnym, na jednostkę.

Problem jest szczególnie istotny bezpieczeństwo informacyjne i psychologiczne, na co składa się wiele czynników.

Z jednej strony to złożone, czasem sprzeczne i negatywne procesy w sferze politycznej, społeczno-gospodarczej i duchowej, który zawiera:

Zniszczenie starego systemu administracyjno-decyzyjnego i trudne utworzenie nowej państwowości rosyjskiej opartej na zasadach demokratycznych;

Trudności przejścia do gospodarki rynkowej;

Kryzys ideologii państwowej;

Deformacja systemu norm, postaw i wartości;

Wzrost przestępczości;

Obniżający się poziom życia i rosnące bezrobocie;

Rozwarstwienie społeczeństwa na bogatych i biednych oraz pogorszenie relacji międzyludzkich;

Niedocenianie tradycji narodowych i kulturowo-historycznych narodów Rosji oraz przenikanie zachodniej kultury masowej do świadomości społecznej;

Zmiany sytuacji geopolitycznej;

Niszczycielska rola różnych form świadomości mitologicznej i totalitarnych sekt religijnych, upadek prestiżu i osłabienie najważniejszych instytucji społeczno-kulturalnych państwa – nauki, oświaty, wychowania (w tym fizycznego i psychologicznego) oraz kultury.

Wszystko to oczywiście może zmniejszyć odporność jednostki i jej psychiki na różne wpływy informacyjne. Osobę uważa się za stabilną, jeśli jest w stanie dokonać krytycznej analizy, ocenić postrzegane informacje, a także podjąć obiektywną decyzję na podstawie tych informacji.

Z drugiej strony to kolosalny wzrost efektywności środków oddziaływania informacyjnego na psychikę ludzi i świadomość społeczną. Nowoczesne i obiecujące technologie i narzędzia informacyjne pozwalają zarządzać interakcja informacyjna ludzi, świadomość publiczną i kontrolować je.

W szczególności istnieje możliwość podsłuchania wszystkiego rozmowy telefoniczne sprawować kontrolę nad korespondencją, tworzyć i nielegalnie wykorzystywać komputerowe bazy danych zawierające poufne dane osobowe, dokonywać ukrytego wpływu informacyjnego na psychikę ludzi itp. itp.

Obiekty zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego i psychicznego to:

Poszczególni obywatele reprezentujący różne grupy wiekowe, społeczno-kulturowe i narodowe oraz warstwy społeczne;

Oddzielny grupy społeczne i warstwy jako składniki struktury społecznej społeczeństwa (w tym zawodowej, narodowo-etnicznej itp.);

Poszczególne organizacje, grupy i osoby, konkretni przedstawiciele organów rządowych i administracyjnych, Sił Zbrojnych, organów ścigania i bezpieczeństwa, struktur produkcyjnych, finansowych i innych prowadzących działalność, która ma lub może mieć ważne skutki społeczne;

Zorganizowane masowe stowarzyszenia i amatorskie grupy obywateli o własnym, szczególnym sposobie życia, systemie motywacji, mentalności, mentalności itp. (Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej, uchodźcy, „Afgańczycy” itp.);

Ludność określonych regionów, aglomeracji przemysłowych i rolno-przemysłowych, poszczególnych obszarów terytorialnych i miejsc zwartego zamieszkania ludności itp.;

Organizacje społeczne i polityczne, ruchy i partie społeczno-polityczne;

Ludność kraju jako całość jako społeczno-historyczna wspólnota ludzi o specyficznych cechach psychologii społecznej, unikalny system norm i tradycji społeczno-kulturowych i społeczno-psychologicznych;

Duchowa sfera społeczeństwa, na którą składają się świadomość społeczna, opinia publiczna i klimat społeczno-psychologiczny (w tym systemy edukacji i wychowania, systemy masowej informacji wpływające na zachowania społeczne i organizację życia ludzi).

Bezpieczeństwo informacyjne i psychologiczne wymienionych obiektów stwarza warunki dla zapewnienia zdrowia psychicznego każdego człowieka i ludności kraju jako całości, niezawodnego funkcjonowania instytucji państwowych i publicznych, a także kształtowania świadomości indywidualnej, grupowej i masowej dla celem stopniowego rozwoju społeczeństwa.

Kanały(Środki) wpływu informacji na jednostkę są bardzo zróżnicowane. Jest to rodzina, sfera edukacyjna (przedszkole, szkoła, uczelnia), ulica, książki, radio, kino, telewizja, druk masowy (gazety, czasopisma), media audiowizualne, w szczególności różnorodne urządzenia odtwarzające (magnetofony, odtwarzacze , magnetowidy) itp. itp. Na naszych oczach rodzi się nowy potężny środek wpływu informacyjnego - Internet, a technologia jest następna w kolejce wirtualne rzeczywistości, obiecując naprawdę fantastyczne perspektywy wirtualnych wpływów. A informacja wizualna jest najbardziej pouczająca i skuteczna. Nie bez powodu popularne przysłowie mówi: „Lepiej raz zobaczyć, niż usłyszeć sto razy”. Skuteczność oddziaływania tych i innych kanałów na jednostkę znacznie wzrasta dzięki aktywnemu rozwojowi i powszechnemu stosowaniu nowych technologii informatycznych.

Technologie informacyjne są ogromną korzyścią dla ludzkości, determinują przyszłość społeczeństwa. Ale jednocześnie w rękach napastników jest to straszliwa broń; w czym leży główne niebezpieczeństwo nieautoryzowany dostęp(aktywny lub pasywny) do źródła lub konsumenta (osoby). Ten ostatni to wpływ informacyjny na jednostkę.

Należy to szczególnie podkreślić ogromne możliwości w tej domenie nowoczesne media. W zasadzie media są dziś praktycznie jedyną strukturą, za pośrednictwem której społeczeństwo codziennie, co godzinę, otrzymuje informacje o procesach zachodzących w kraju, regionie i świecie. Dosłownie narzucają odmienne poglądy ideologiczne. Nie sposób więc nie zgodzić się z opinią, że „media w Rosji mogą dziś pełnić zarówno rolę siły stabilizującej sytuację w społeczeństwie, jak i stać się detonatorem eksplozji społecznej”. To stwierdzenie jest szczególnie aktualne w czasie kampanii wyborczych, które stały się już naszą codziennością. W październiku 1999 roku doszło nawet do konferencja naukowo-praktyczna„Bezpieczeństwo informacyjne i psychologiczne kampanii wyborczych (zapobieganie i neutralizacja „brudnych” technologii).”

Jak wiadomo, telewizja ma za zadanie informować, edukować i bawić. Skierowana bezpośrednio do jednostki i społeczeństwa, ma ogromną siłę oddziaływania informacyjnego. W naszym kraju telewizja od chwili swego powstania pełni także funkcję „zbiorowego agitatora i propagandysty”. W nowych warunkach społeczno-gospodarczych funkcja ta zaczęła być realizowana bardziej otwarcie i agresywnie.

W związku z komercjalizacją mediów, charakterystyczną i naturalną dla gospodarki rynkowej, strumień reklam, filmów i programów promujących przemoc, sadyzm i seks spadł z ekranów telewizyjnych na jednostki i społeczeństwo. Wszystko to można sklasyfikować jako nieuprawniony dostęp do świadomości. Konsekwencją dominacji zasady „przerwy reklamowej” w telewizji jest wpływ na psychikę milionów ludzi. Jest to bezpośrednie naruszenie praw człowieka – prawa do wolnego wyboru. Idealnie byłoby, gdyby reklama była ogłaszana w ramówce nadawania, tak aby każdy miał możliwość wyboru jej według własnych upodobań.

Bezpośrednio związany z bezpieczeństwem osobistym w przestrzeni informacyjnej jest problem oszukanych inwestorów. W latach 1992-1995 około 50 milionów Rosjan ucierpiało z powodu działań organizatorów piramid finansowych. Ci ludzie, w przeważającej większości starsi ludzie, okazali się ofiarami prasy informacyjnej, tej masowej reklamy, która obiecywała niemal natychmiastowe bajeczne wzbogacenie.

W gospodarce rynkowej informacja staje się towarem, produktem lub usługą. Oznacza to, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych można zastosować przepisy mające na celu ochronę konsumentów przed produktami i usługami niespełniającymi norm.

Liczebnie priorytetowe działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa informacji jednostki, obejmuje następujące elementy.

1. Rozwój kultury informacyjnej populacji, w tym rozwój osobistych metod aktywnej i biernej ochrony przed niebezpiecznymi wpływami informacyjnymi oraz zaszczepianie umiejętności w zakresie tworzenia informacji kompetentnej technologicznie.

2. Rozwój legislacji w sferze informacyjnej. Głównym i być może jedynym gwarantem przestrzegania indywidualnych praw i wolności w przestrzeni informacyjnej jest państwo. Może realizować tę funkcję jedynie poprzez odpowiednie przepisy prawa. Należy zauważyć, że legislacja w sferze informacyjnej nie ma w historii odpowiednika. Dlatego oprócz prawników w jego rozwój powinni zaangażować się specjaliści z różnych dziedzin, m.in. informatyki, informatyki, psychologii, socjologii, pedagogiki itp. Pewne kroki w tym kierunku zostały już podjęte. Grupa robocza Międzyresortowej Komisji ds. Bezpieczeństwa Informacji pod przewodnictwem Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej opracowała projekt koncepcji poprawy wsparcia prawnego bezpieczeństwa informacji Federacji Rosyjskiej.

3. Stworzenie systemu monitorowania czynników ryzyka informatycznego(ewentualnie poprzez rozszerzenie funkcji wyposażonych w odpowiednie techniki struktur badania opinii publicznej).

4. Rozszerzanie współpracy międzynarodowej w kwestiach bezpieczeństwa w przestrzeni informacyjnej. Spektrum problemów, które będą omawiane w ramach takiej współpracy, jest bardzo szerokie. Obejmuje to wypracowanie konsensusu w kwestiach wpływu informacji na świadomość indywidualną i masową, na psychikę człowieka oraz przygotowanie porozumień (konwencji) w sprawie niewykorzystywania przestrzeni informacyjnej do wrogich celów, kontroli nad produkcją i wdrażaniu technologii informatycznych mogących zostać wykorzystanych w celach terrorystycznych i przestępczych, w sprawie międzynarodowej ochrony prawnej sieciowych zasobów informacyjnych, w sprawie możliwości kontrolowania i ograniczania rozprzestrzeniania się sieci globalne rodzaj informacji internetowych, który ma negatywny wpływ na zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne ludzi, zwłaszcza dzieci i młodzieży itp.

Bez wdrożenia tych i innych środków mających na celu stworzenie niezbędnych warunków dla bezpieczny rozwój jednostek we współczesnych warunkach, zrównoważony rozwój gospodarczy i przyszły rozwój Rosji są nie do pomyślenia. Bezpieczeństwo każdego z góry określa bezpieczeństwo każdego, w tym państwa.

Informatyzacja społeczeństwa rodzi problemy bezpieczeństwa informacji, z których głównymi są problem wojen informacyjnych i terroryzmu informacyjnego. Mają one charakter globalny, jednak dla Rosji stają się szczególnie dotkliwe ze względu na jej sytuację geopolityczną i gospodarczą.

Zagrożenia bezpieczeństwa informacyjnego Rosji dzielą się ze względu na ich ogólny charakter (zagrożenia konstytucyjnych praw i wolności obywateli, życia duchowego społeczeństwa, struktury informacyjnej, zasobów informacyjnych) oraz ze względu na sposoby oddziaływania (właściwie informacyjne, programowo-matematyczne , fizyczne i organizacyjne).

We współczesnym społeczeństwie bezpieczeństwo informacji jest istotnym elementem bezpieczeństwa narodowego. Od tego w dużej mierze zależy poziom bezpieczeństwa gospodarczego, obronnego, społecznego, politycznego i innych.

W teorii i praktyce bezpieczeństwa informacji można wyróżnić dwa obszary: ochronę informacji oraz bezpieczeństwo informacyjno-psychologiczne. Bezpieczeństwo informacyjne i psychiczne stwarza warunki dla zapewnienia zdrowia psychicznego jednostki i społeczeństwa jako całości, niezawodnego funkcjonowania instytucji państwowych i publicznych, a także kształtowania świadomości indywidualnej, grupowej i masowej mającej na celu postępowy rozwój społeczeństwa . Bezpieczeństwo informacji jest kluczem do zrównoważonego rozwoju gospodarki i społeczeństwa.

1. Opisać główne kategorie bezpieczeństwa informacji.

2. Czym jest wojna informacyjna i jakie są metody jej prowadzenia?

3. Jaka jest różnica pomiędzy wojną informacyjną, przestępczością informacyjną, terroryzmem informacyjnym i co mają ze sobą wspólnego?

4. Opisz zagrożenia dla bezpieczeństwa informacyjnego Rosji.

5. Rozszerzyć społeczne i środowiskowe aspekty bezpieczeństwa informacji.

6. Co decyduje o aktualności problemu bezpieczeństwa informacyjnego i psychicznego we współczesnym społeczeństwie?

7. Nazwij kanały oddziaływania informacyjnego na człowieka.

8. Jakie działania należy podjąć, aby stworzyć warunki do bezpiecznego rozwoju osobistego w Rosji?

Doktryna bezpieczeństwo informacyjne Federacji Rosyjskiej. M., 2002.

Anosow V.D., Streltsov A.A. 0 Doktryna bezpieczeństwa informacji Federacji Rosyjskiej // Społeczeństwo informacyjne. 1997. nr 2–3. s. 3–9.

Anosov V. D., Lepsky V. E., Streltsov A. A. Problemy zapewnienia bezpieczeństwa informacyjnego i psychologicznego // Społeczeństwo informacyjne. 1997. nr 4–6.

Arsentiew M. V. W kwestii pojęcia „bezpieczeństwa informacji” // Społeczeństwo informacyjne. 1997. nr 4–6.

Geopolityka i bezpieczeństwo narodowe: Słownik podstawowych pojęć i definicji / M. I. Abdrakhmanov i in. M., 1998.

Gromov G. R. Krajowe zasoby informacji: problemy eksploatacji przemysłowej. M., 1995.

Emelyanov G.V., Streltsov A.A. Bezpieczeństwo informacyjne Rosji: podręcznik. zasiłek/poniżej ogólnej. wyd. A. A. Prochożewa. M., 1999. Część 1: Podstawowe pojęcia i definicje.

Emelyanov G, V., Streltsov A, A, Problemy zapewnienia bezpieczeństwa społeczeństwa informacyjnego // Społeczeństwo informacyjne. 1999. Nr 2.

Zawadski I. I. Wojna informacyjna – co to jest? // Poufne. 1996. Nr 4.

Ochrona zasoby informacyjne w kontekście rozwoju globalnych otwartych sieci / D. S. Chereshkin, A. B. Antopolsky, A. A. Kononov i in. M., 1997.

Informacyjno-psychologiczny bezpieczeństwo (definicja i analiza obszaru tematycznego). M., 1997.

Lepsky V.E. Bezpieczeństwo informacyjne i psychologiczne przedsiębiorstwa // Psychologiczne aspekty bezpieczeństwa działalności przedsiębiorczej / Wyd. V. E. Lepsky. M., 1997.

Moiseev N. N. Człowiek i noosfera. M., 1990.

Podstawy bezpieczeństwo narodowe Rosji / M. I. Abdurakhmanov i in.; Pod generałem wyd. V. L. Manilova. M., 1998.

Stopień efektywność systemów ochrony zasobów informacyjnych / D. S. Chereshkin, V. A. Gadasin, 0. I. Elizarov i in. M., 1998.

Pozdnyakov A. I. Bezpieczeństwo informacyjne jednostki, społeczeństwa, państwa // Myśl Wojskowa. 1993. nr 10.

Problemy bezpieczeństwo informacyjne i psychologiczne. M., 1996.

Serebryannikov V.V., Khlopyev A. Ubezpieczenie społeczne Rosji. M., 1996.

Smolyan G. L. Sieciowe systemy informacyjne i problemy bezpieczeństwa osobistego // Społeczeństwo informacyjne. 1999. Nr 1.

Ursul A. D. Koncepcja naturalnego ekobezpieczeństwa // Bezpieczeństwo. 1994. nr 1–2.

Ursul A. D. Droga do Noosfery: Koncepcja przetrwania i bezpiecznego rozwoju cywilizacji. M., 1990.

Tsygichko V. I., Smolyan G. L., Chereshkin D. S. Broń informacyjna jako czynnik geopolityczny i instrument polityki władzy. M., 1997.

Środowiskowy imperatywy zrównoważonego rozwoju Rosji. Petersburg, 1996. („Rosja u progu XXI wieku; nr 5).

Jusupow R. M. Bezpieczeństwo informacyjne podstawą bezpieczeństwa narodowego // Uzbrojenie, polityka, konwersja. 1997. Nr 3,4.

Jusupow R. M. Zabolotsky V. P., Iwanow V. P. Człowiek w przestrzeni informacyjnej // Problemy informatyzacji. 1996. tom. 4.

Wstęp

Cechą charakterystyczną współczesnego społeczeństwa jest jego informatyzacja - aktywny rozwój i wdrażanie technologii i narzędzi informatycznych we wszystkich sferach działalności człowieka.

Informacja i zasoby informacyjne stają się jednym z decydujących czynników rozwoju jednostki, społeczeństwa i państwa. Szerokie możliwości komputerów i technologii informatycznych umożliwiają automatyzację procesów monitorowania i zarządzania obiektami i systemami państwowymi, gospodarczymi, społecznymi, obronnymi i innymi, odbieranie, gromadzenie, przetwarzanie i przesyłanie informacji o tych procesach z niemal dowolną wymaganą szybkością, w dowolnej ilości. Wszystko to daje podstawy do twierdzenia, że ​​informatyzacja odgrywa dziś zdecydowaną, pozytywną rolę w rozwoju ludzkości, że społeczeństwo informacyjne jest obiektywnie nieuniknione.

Historia uczy jednak, że wiele osiągnięć myśli naukowej i technologicznej wykorzystano nie tylko dla dobra ludzi. Wystarczy przypomnieć osiągnięcia fizyki jądrowej – broń atomową; optoelektronika - broń laserowa; chemia - trujące gazy; biologia - broń biologiczna itp. Zawsze istniały siły, które starały się wykorzystać odkrycia na polu naukowym i technicznym.

Dlatego też dzisiaj określone podmioty (koalicje, państwa, organizacje, jednostki) mają chęć samodzielnego posiadania zasobów, środków i technologii informacyjnych oraz wykorzystywania ich do zaspokajania swoich interesów i przeciwstawiania się interesom potencjalnych konkurentów w konfrontacji gospodarczej, handlowej, a nawet militarnej. Informacje i technologie informacyjne zaczynają pełnić rolę obiektów zagrożeń, co rodzi problem bezpieczeństwa informacji.

Cel pracy: zbadanie kierunków bezpieczeństwa informacyjnego jednostki, społeczeństwa i państwa.

Praca składa się ze wstępu, dwóch rozdziałów, zakończenia oraz spisu literatury.

Bezpieczeństwo informacyjne jednostki, społeczeństwa, państwa: koncepcja i problemy

We współczesnym społeczeństwie, w związku z szybką informatyzacją, problem ochrony informacji staje się coraz bardziej palący. Bezpieczeństwo jest jednym z najważniejszych celów i integralnym składnikiem działań ludzi, społeczeństwa, państwa i społeczności światowej.

Bezpieczeństwo informacji to stan ochrony interesów narodowych w sferze informacyjnej, zdeterminowany ogółem zrównoważonych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa. Informatyka społeczna: notatki z wykładów / Comp. N.M. Woronin. - Tomsk: TPU, 2013. - s. 51.

Ustawa „O informacjach, technologiach informacyjnych i ochronie informacji” definiuje bezpieczeństwo informacji jako stan bezpieczeństwa środowiska informacyjnego społeczeństwa, zapewniający jego tworzenie, wykorzystanie i rozwój w interesie obywateli, organizacji i państwa. Informacje, technologie informacyjne i ochrona informacji: ustawa federalna nr 149-FZ z dnia 27 lipca 2006 r. (zmieniona 28 grudnia 2013 r.) / Zbiór ustawodawstwa Federacji Rosyjskiej z dnia 31 lipca 2006 r. - nr 31 (1 godzina). - Św. 3448.

Jednocześnie bezpieczeństwo informacji to: Bezpieczeństwo: teoria, paradygmat, koncepcja, kultura. Słownik-podręcznik / Author-comp. V.F. Pilipenko. - M.: PER SE-Press, 2005. - 160 s.

Stan obiektu, w którym nie można mu wyrządzić znaczących uszkodzeń lub szkody poprzez wpływ na jego sferę informacyjną;

Właściwość obiektu charakteryzująca jego zdolność do nie powodowania znaczących uszkodzeń żadnego obiektu poprzez wpływ na sferę informacyjną tego obiektu.

Problematyka naruszeń bezpieczeństwa informacji jest istotna zarówno dla poszczególnych obywateli, jak i dla społeczeństwa i państwa jako całości.

Cele ochrony informacji są również szczegółowo wymienione w ustawie federalnej „O informacji, informatyzacji i ochronie informacji”: W sprawie informacji, technologii informacyjnych i ochrony informacji: Ustawa federalna nr 149-FZ z dnia 27 lipca 2006 r. (zmieniona w grudniu 28.2013) / Zbiór przepisów RF z dnia 31 lipca 2006r. - nr 31 (1 godzina). - Św. 3448.

Zapobieganie wyciekom, kradzieży, utracie, zniekształceniom, fałszowaniu informacji;

Zapobieganie zagrożeniom bezpieczeństwa jednostki, społeczeństwa i państwa;

Zapobieganie nieuprawnionym działaniom mającym na celu niszczenie, modyfikowanie, zniekształcanie, kopiowanie, blokowanie informacji; zapobieganie innym formom nielegalnej ingerencji w zasoby informacyjne i systemy informacyjne, zapewnienie reżimu prawnego udokumentowane informacje jako przedmiot własności;

Ochrona konstytucyjnego prawa obywateli do zachowania tajemnicy osobistej i poufności danych osobowych dostępnych w systemach informatycznych;

Zachowanie tajemnicy państwowej, poufność udokumentowanych informacji zgodnie z przepisami prawa;

Zapewnienie praw podmiotów w procesy informacyjne oraz w rozwoju, produkcji i wykorzystaniu systemów informatycznych, technologii i środków je wspierających.

Zatem obiektami bezpieczeństwa informacji są: Krat Yu.G. Podstawy bezpieczeństwa informacji: podręcznik. zasiłek / Yu.G. Krat, I.G. Szramkowa. - Chabarowsk: DVGUPS, 2008. - s. 51.

Osobowość (jej prawa i wolności);

Społeczeństwo (jego wartości materialne i duchowe);

Państwo (jego ustrój konstytucyjny, suwerenność, integralność terytorialna, gospodarka, sprawy wojskowe itp.).

Osobowość jest podstawowym elementem, jednostką społeczeństwa. Bez osobowości nie ma społeczeństwa, ale osobowość nie może istnieć poza społeczeństwem. Państwo zapewnia warunki bytu zarówno jednostce, jak i społeczeństwu. Państwa niepotrzebne ani jednostce, ani społeczeństwu nie mogą istnieć długo i znikać z areny historycznej. Równowaga w relacjach pomiędzy jednostką, społeczeństwem i państwem jest głównym warunkiem ich zrównoważonego rozwoju.

Zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego jednostki oznacza jej prawo do otrzymania obiektywnej informacji i zakłada, że ​​informacje otrzymywane przez osobę z różnych źródeł nie zakłócają swobodnego kształtowania i rozwoju jej osobowości. W procesie informatyzacji ludzie stali się informacyjnie „przejrzyści”. Jeżeli istnieje chęć i środki, wszelkie dostępne informacje na temat konkretnej osoby mogą stać się dostępne i zostać wykorzystane do własnych celów przez inną osobę, grupę osób, grupę publiczną i państwo. Tylko niewielka część populacji jest w stanie zapobiec niepożądanemu dostępowi do swoich informacji. Większość ludzi nie ma takiej możliwości i pozostaje w tym względzie bezbronna. Zatem bezpieczeństwo informacji osobowych to stan człowieka, w którym jego osobowość nie może zostać w istotny sposób uszkodzona poprzez oddziaływanie na otaczającą przestrzeń informacyjną.

Bezpieczeństwo informacyjne społeczeństwa to stan społeczeństwa, w którym nie można wyrządzić mu znaczących szkód poprzez wpływ na jego sferę informacyjną. Opiera się na bezpieczeństwie indywidualnej, grupowej i zbiorowej świadomości obywateli w obliczu zagrożeń informacyjnych, do których zaliczają się przede wszystkim wpływy informacyjne i psychologiczne. Skutkiem tych zagrożeń może być wywołanie napięcia psychoemocjonalnego i społeczno-psychologicznego, wypaczenia kryteriów i norm moralnych, dezorientacji moralnej i politycznej, a w konsekwencji nieodpowiedniego zachowania jednostek, grup i mas ludzkich. W wyniku takich wpływów możliwe są głębokie przemiany świadomości indywidualnej, grupowej i masowej, negatywne zmiany w klimacie moralnym, politycznym i społeczno-psychologicznym społeczeństwa.

Bezpieczeństwo informacyjne państwa to stan, w którym nie można wyrządzić mu znaczących szkód poprzez oddziaływanie na jego sferę informacyjną. Zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego państwa jest nierozerwalnie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego. W ostatnich latach mieliśmy okazję przekonać się, jak poważne mogą być konsekwencje naruszeń bezpieczeństwa informacji, związanych ze stosowaniem nowoczesnych technologii.

Jednym z najważniejszych był i pozostaje problem zabezpieczenia społecznego. Wiąże się z ochroną interesów kraju i ludzi w sferze społecznej, rozwojem struktury społecznej i stosunków społecznych, systemu podtrzymywania życia i socjalizacji ludzi, sposobu życia odpowiadającego potrzebom postępu bieżącego i współczesnego. Przyszłe pokolenia. We współczesnej Rosji bezpieczeństwo informacji zależy od obecności negatywnych procesów w społeczeństwie. Z jednej strony są to złożone, sprzeczne i negatywne procesy w sferze politycznej, społeczno-ekonomicznej i duchowej, które zmniejszają odporność jednostki i jej psychiki na różnorodne wpływy informacyjne. Z drugiej strony jest to kolosalny wzrost skuteczności środków oddziaływania informacyjnego na psychikę ludzi i świadomość społeczną. Nowoczesne i obiecujące technologie i narzędzia informacyjne umożliwiają zarządzanie i kontrolowanie interakcji informacyjnych ludzi, świadomości społecznej. W szczególności istnieją potencjalne możliwości podsłuchiwania wszelkich rozmów telefonicznych, monitorowania korespondencji, tworzenia i nielegalnego wykorzystywania komputerowych baz danych zawierających poufne dane osobowe, prowadzenia ukrytych informacji wpływających na psychikę ludzi itp.

Technologie informacyjne są zatem ogromną korzyścią dla ludzkości, determinują przyszłość społeczeństwa. Ale jednocześnie w rękach napastników jest to straszliwa broń; główne niebezpieczeństwo polega na nieuprawnionym dostępie (aktywnym lub pasywnym) do jego źródła lub konsumenta (osoby). Ten ostatni to wpływ informacyjny na jednostkę. We współczesnym społeczeństwie bezpieczeństwo informacji jest czynnikiem systemotwórczym we wszystkich sferach życia. Ma pewien wpływ na stan gospodarczy, obronny, społeczny, polityczny i inne elementy bezpieczeństwa narodowego. Jednocześnie samo bezpieczeństwo informacji jest integralną częścią bezpieczeństwa narodowego, którego szczególną rolę tłumaczą procesy globalne, charakterystyczne dla rozwoju społeczno-gospodarczego współczesnego świata. Można zatem śmiało stwierdzić, że bezpieczeństwo informacji można uznać za istotny element bezpieczeństwa narodowego, „przenikający” wszystkie pozostałe rodzaje bezpieczeństwa.

Zapobieganie i eliminowanie zagrożeń bezpieczeństwa informacji dla interesów i praw jednostki, społeczeństwa i państwa polega na opracowaniu i wdrożeniu zespołu środków i mechanizmów ochrony, których główne kierunki zostaną omówione w następnym rozdział.